Edelen, leenmannen en vorstelijke ambtenaren van Vlaanderen, 1464, 1481, 1495

P.A. Donche
petrus.uncius@gmail.com

Verschijningsdatum: januari 2012

Voorraad: (in boekvorm uitgeput) Voor een gepersonaliseerde PDF-versie (€ 20) mail naar petrus.uncius@gmail.com.

In dit boek worden een 400-tal edelen, grote leenmannen en vorstelijke ambtenaren van Vlaanderen uit de tweede helft van de 15de eeuw geïdentificeerd. Drie lijsten, respectievelijk uit 1464, 1481 en 1495 werden hierbij gebruikt. De eerste lijst betreft de vertegenwoordigers van de adellijke stand in de Staten van Vlaanderen (een overlegorgaan van afgevaardigden uit de drie standen: edelen, geestelijken en burgers). De tweede lijst betreft militair bekwame edelen en grote leenmannen, aangevuld met baljuws, kapiteins van forten en ontvangers. De laatste lijst bevat naast edelen en grote leenmannen per kasselrij ook de namen van de leden van de Raad van Vlaanderen (het hoogste gerechtshof van Vlaanderen) in dat jaar.

Na een korte voorstelling van de lijsten en de versies ervan, de verificatie of de bepaling van de datering, worden deze geconfronteerd met eigentijdse lijsten van betalingen aan legeraanvoerders in de rekeningen van de ontvangerij-generaal van financiën of de 'tresorerie van oorlog' en vervolgens met de namen geciteerd in de werken van diverse kroniekschrijvers (DESPARS, DE HAYNIN, DE LA MARCHE, MOLINET, VAN DADIZELE) als deelnemers aan de vele oorlogen die Karel de Stoute en Maximiliaan van Oostenrijk voerden, hetzij voor de onderdrukking van binnenlandse opstanden of voor de strijd in het buitenland (Duitsland, Zwitserland, Frankrijk).

Het grootste deel van dit werk is gewijd aan het repertorium van de personen. Niet minder dan 91% van de personen vermeld in de lijsten 1464, 1481 en 1495 konden worden geïdentificeerd en voorzien van een biografie. De verwantschapsrelaties tussen de personen in de lijsten onderling of met een van de oudere lijsten (inclusief de lijst 1437) werden hierbij ook aangegeven. Deze biografieën zijn geïllustreerd met 50 illustraties, waaronder 27 portretten van personen (schilderij of tekening) en 18 tekeningen of foto's van grafmonumenten.

Hiermee beschikt men over een unieke "Who's who" van de edelen, leenmannen en een aantal vorstelijke ambtenaren in de Vlaamse samenleving voor de tweede helft van de 15de eeuw, d.i. de tijd van de Bourgondische hertog Karel de Stoute, zijn dochter Maria van Bourgondië en haar weduwnaar aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk.

Dit werk vormt een vervolg op ons boek: Edelen en leenmannen van Vlaanderen 1437 (verschenen in 2010), die gelijkaardige identificaties bevat voor vele honderden personen uit de eerste helft van de 15de eeuw. Het bevat ook aanvullingen en een klein aantal correcties aan het boek '1437'.

Last but not least bevat het boek ook een index op de namen van de personen, de echtgenote(s), moeder, voornaam vader en eventueel alias-naam en de naam van een heerlijkheid als de persoon daarmee in een lijst aangegeven werd. Bovendien omvat deze ook de personen uit de lijst 1437 en dus is de index voor beide boeken bruikbaar.